Hoe kan je als vriend, als buur, als familie helpen als iemand een dierbare verliest

door Guillaume Van der Stighelen op dinsdag 10 mei 2011 om 14:14 ·

Ik kwam dit stukje tegen op internet en vond het heel herkenbaar.

Ik heb dit niet zelf geschreven, maar wil dit toch graag delen

Advies aan rouwende mensen, daar bestaan bibliotheken over. Maar over hoe je best omgaat met rouwende vrienden en wat je voor hen kan betekenen, daar is weinig over geschreven. 

Terwijl dat juist het belangrijkste is. 

Wij hebben zelf twee maand geleden een zoon van eenentwintig verloren met een ongelukkige val. De beste raad die we gekregen hebben was van slachtofferhulp: “Dit is te groot voor jullie alleen. Zet jullie deuren open en neem elke vorm van steun en hulp die je krijgt aangeboden van vrienden, buren en familie met twee handen aan.”.

Al de andere goeie raad was goed bedoeld, maar op dat ogenblik hadden we daar weinig aan. Op het ogenblik dat je je kind, je broer of je man verliest ben je gebroken. Je bent hulpeloos en verloren. 

Je bent helemaal overgeleverd aan de goeie wil van je naasten – voor de nabestaanden van Wouter zijn jullie dat dus.

Wij hebben daar zelf geweldig geluk mee gehad. Ik wil met jullie delen wat voor ons belangrijk is geweest. 

Sta me toe te beginnen met de meest primaire zaken. Aanraken, eten geven en er zijn.

Ik ben zelf  nooit een knuffelaar geweest, maar ik kan u verzekeren, elke keer als een broer, een zus, een buur, een vriend, een collega of iemand anders uit de familie mij omhelsde, deed mij dat goed. Het nam pijn weg. Echte fysieke pijn.

Breng soep mee. Dat is het eerste dat er bij mij in ging. Eetlust was ik kwijt. Honger had ik niet.  Hang een lijst in de keuken met ontbijt, lunch en avondeten en zet er namen naast, wie er voor gaat zorgen. Voor de komende weken. Samen eten is helend.

Vraag niet “hoe kan ik helpen?”.  Het enige antwoord daarop is: “Breng hem terug.”. Dat kan je niet. Jouw hulp is dat je er bent.  “Ik ben er voor jullie” is het beste wat je nu kan zeggen. En hoe graag je elkaar ziet. En zeg vooral niet: “Bel als je me nodig hebt.”. Iemand die rouwt belt zelf niet. 

Vervolgens de meer praktische zaken. Neem over. Ga voor hen inkopen doen, neem de telefoon af. Doe de deur open als er gebeld wordt. Ontvang de bezoekers. Zet koffie en thee, haal stoelen bij. Zet de bloemen in een vaas. Dat soort kleine dingen. Ontlast de rouwende van elke zorg.

Maak iemand verantwoordelijk voor de contacten met de pers. Journalisten respecteren de wensen van de nabestaanden als die wensen duidelijk zijn en op voorhand goed besproken met iedereen. 

Luister geduldig naar hen. Het deed ons goed elke keer opnieuw te kunnen vertellen wat er ons overkomen was.  Daarom was het ook goed dat er telkens nieuwe bezoekers kwamen. 

Vertel over Wouter. Dingen die je samen beleefd hebt. In het begin had ik het daar zelf moeilijk mee. Dat is normaal, zegt de psycholoog, je hoort verhalen over je zoon en je stelt je onmiddellijk de vraag waarom je dat nu pas hoort. Was ik misschien een slecht ouder? Maar na een tijdje wordt het beter. De verhalen passen als puzzelstukjes in elkaar en vormen na een tijdje een groter beeld. Dat bewaar ik voor de rest van mijn leven.

Ga, breng eten en verhalen mee, je zal zien. Het zorgt voor heel intense avonden waar gehuild mag worden en gelachen. 

Zorg dat er iemand blijft, die eerste nachten. Ik heb veel rondgewandeld in het huis ’s nachts en het besef dat er ergens op een matras een neef lag te slapen stelde mij gerust. 

Vergeet de grootouders niet. Voor oudere mensen is dat vandaag soms moeilijk, zeker als er een mediaverhaal aan vast hangt.  Zij moeten tegelijk steun geven aan hun kinderen, terwijl ze zelf een kleinkind verliezen. Bovendien hebben ze niet altijd toegang tot het internet en missen ze veel van het medeleven dat via die weg wordt gedeeld. 

Denk er ook aan dat je zelf veel verdriet hebt.

Zet ook jouw deur open voor je eigen vriendenkring. Ze weten dat je het moeilijk hebt.  Zorg dat je zelf niet vergeten wordt. 

Behoor je niet echt tot de intieme kring, maar ben je toch een goeie kennis, dan denk je, zou ik gaan of zou ik niet? Gaat het daar al niet te druk zijn? Het antwoord is eenvoudig, ga af op je gevoel. Je eigen buikgevoel is een betrouwbaarder adviseur dan de gangbare maatschappelijke normen, opgelegd door burgerlijke beleefdheidsvormen uit vroegere tijden. Is je gevoel niet duidelijk, vraag het dan. Bel even en vraag het.

Het eerste bezoek is het moeilijkst.  Ga snel even langs, het ene rouwende huis is het andere niet. Je zal snel aanvoelen hoe hard je aanwezigheid op prijs wordt gesteld. 

Een speciaal woordje nog aan de collega’s en vrienden van Wouter. Jullie vriendschap is heel belangrijk voor degene die achterblijven. Hoe druk jullie leven ook is, ga zoveel mogelijk langs. Ons huis is vandaag nog steeds een verzamelplaats voor de vrienden van onze zoon en wij hopen heel hard dat het altijd zo zal blijven. 

Tenslotte aan alle andere mensen die zich betrokken voelen  en twijfelen of ze wel een woordje van medeleven zouden sturen aan de ouders, aan de zus, aan de mama van zijn kindje: doen. Wij lezen nog bijna dagelijks berichten terug van toen. Het doet telkens weer deugd.

Tot zover dit ongevraagd advies. Ik doe het maar omdat ik zelf heb ondervonden dat rouwen geen individueel proces is. Wij horen zo vaak: “Jullie doen dat zo goed, jullie zijn zo sterk.”. Maar dat is onzin. Onze vrienden, onze buren en onze familie, die doen het goed.

Ik heb voor hen tijdens een van die nachten iets geschreven, ik deel het met plezier met jullie: 

Door de vleugels

Van de vriendschap

Worden wij gedragen

Zelf hebben wij geen adem

En geen kracht om iets

Te vragen.

Eenzaam loopt een mens

Door ’t leven

Niet goed wetend meer waarheen

Alleen de wens iets te

Kunnen geven

Aan een ander 

mens alleen.  

Ik wens jullie allemaal sterke vleugels

door Guillaume Van der Stighelen

Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect

Ze kunnen van mijn leven zeggen wat ze willen, maar het was nooit saai.

Maandag middag, ik ga bij Carla afscheid nemen. Het is bijzonder dat je weet dat je iemand voor het laatst levend ziet.

Ik heb een diepere band met Carla gekregen dan ik gedacht had en ik merk dat ik moeite heb met het afscheid nemen.

We bespreken wat dingen over haar uitvaart, maar ook veel over haar laatste dagen.

Het valt haar steeds zwaarder om afscheid te nemen en ze ziet uit naar haar einde, ze is moe en op.

Toch wordt er ook weer veel gelachen.

Ik neem een bloemetje mee voor haar verjaardag, op haar uitvaart wil ze dat liever niet, maar hier kon ze niet onderuit komen.

We hebben het ook over haar verjaardag dat ze er naar uitkijkt dat haar zussen en haar ouders komen, ‘s morgens komt er al een zus haar helpen met aankleden en verzorgen, ‘s middags komen Petra haar andere zus en haar ouders.

Met een warme omarming nemen we afscheid en ik beloof haar dat ik mijn best zal doen om te zorgen dat haar familie goed afscheid kan nemen.

We bedanken elkaar, ik dank Hanneke voor haar openheid en haar vertrouwen in mij.

En ik ga met een tot later, tot weerziens.

We mailen nog een paar keer met elkaar.

Donderdag, vreemde dag vandaag.

Je weet dat het vandaag gaat gebeuren, ik ben blij voor Carla maar het voelt wel dubbel.

 Rond half 8 avonds word ik gebeld door Petra dat Carla overleden is en we gaan er heen.

(Susan, onze assistente en ik )de familie is rustig en erg moe, ze zijn de hele dag bij Carla geweest

Ik ga eerst bij Carla kijken en ze ligt er mooi, ontspannen en tevreden bij.

Uit het gesprek met de familie blijkt dat ze eerst haar verjaardag hebben gevierd. Met allerlei lekkers en champagne, de kurk is met een knal over het balkon geschoten.

Carla heeft 3 glazen leeg gedronken en had mooie rode wangen.

Het was een mooie dag geweest intens met elkaar. Carla was zo blij dat ze mocht gaan dat ze er ‘s middags nog van moest huilen maar ze is rustig gegaan.

Carla’s zus had de laatste verzorging gedaan. We hebben eerst de belangrijkste zaken voor de uitvaart doorgenomen en geregeld. Zoals de tijd en datum van de crematie en de tekst voor de rouwkaarten ( de kaart had Carla zelf al uitgezocht).

Toen dat klaar was zijn de meeste familieleden gegaan en hebben haar zus Marga, Susan en ik, Carla in haar kist gelegd. We hebben de meubels in de kamer wat anders gezet zodat Carla midden in de kamer kon staan.

De volgende dag na wat heen en weer gemaild te hebben waren de kaarten klaar, er was voor iedereen wat ruimte op de kaart: gedicht van Carla, stukje van pa en ma, gedicht van de zussen en i.p.v. een condoleance register hebben ze kaartjes meegestuurd die men  tijdens de afscheidsdienst bij Carla kan neerleggen.

Ook wilde Carla liever geen bloemen maar een gift voor het Reumafonds.

Zaterdag kwamen we weer bij elkaar om de dienst te bespreken.

Alle wensen van Carla gingen voor maar er was nog genoeg ruimte voor inbreng van de familie.

Zondag kon men afscheid nemen bij Carla thuis.

Dinsdag was de crematie

Er waren veel mensen gekomen.

Eerst kon men afscheid nemen van Carla in de aula van het crematorium, daarna met de familie de kist sluiten waarna de afscheidsdienst begon.

Carla’s schoonzus heeft een mooi nummer uitgezocht waar de dienst mee begon.

Ik open met een gedicht door Carla zelf geschreven.

Pa en ma hadden twee sprekers die uit hun naam wat vertelden over Carla, de familie steekt veel kaarsjes aan voor Carla. Marga heeft een prachtig gedicht voorgelezen vervolgens een vrolijk muziekstuk Do Re Mi uit de Sound of Music. Hierna 2 mooie  gevoelige toespraken, waarvan één van  Petra,  hierna een gevoelig muziek stuk en  een moment van stilte( een wens van Carla’ s broer en schoonzus).

Ik sluit de dienst af met een mooie zin van Carla uit een van de laatste gesprekken: ‘Ze kunnen van mijn leven zeggen wat ze willen, maar het was nooit saai.’

Bij het verlaten van de aula kan iedereen nog langs de mooie kist van Carla lopen en hun condoleance kaart daar in een mandje leggen.

Als laatste nam de familie zelf afscheid en ze hebben Carla begeleid naar de ovenruimte.

Het was een waardig, mooi, intens, afscheid van een mooi mens.

Carla en haar familie vonden het goed dat ik de rouwkaart bij dit bericht plaats.

Lieve Carla de cirkel is rond, rust zacht

Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect.

Euthanasie, De Cirkel rond. 7

Twee weken terug belde Carla dat ze nu ruimte had in huis en dat wat haar betreft de kist kon komen.

Ik heb contact opgenomen met Betty Reijs dat ze kon beginnen met het beschilderen van Carla’s kist.

Na een paar dagen was Betty klaar met de kist en heb ik met Carla afgesproken dat we hem brengen,

wel discreet Cara wil niet dat de hele flat het nu al te weten komt.

De kist is prachtig geworden fleurige mooie kleuren en ik denk ook dat hij goed bij Carla past.

Betty heeft hem met haar eigen wagen gebracht en ik ben meegegaan om te helpen.

Het is altijd een heftig moment wanneer de kist binnen komt, laat staan als degene waarvoor hij bestemd is nog leeft.

Betty en ik vinden het wel moeilijk maar bij Carla aangekomen gaat het eigenlijk vanzelf.

Carla wordt  emotioneel (wat logisch is) maar vindt de kist gelukkig ook erg mooi.

Ik spreek nog wel af dat, wanneer het te moeilijk wordt voor haar, ik de kist weer ophaal en zolang bij ons opsla.

Het is waarschijnlijk de laatste keer dat Betty Carla ziet en het kost Betty moeite om afscheid te nemen.

Met een: “ we zien elkaar vast later weer”en een stevige omhelzing neemt ze afscheid.

Gisteren was ik nog bij Carla om over de laatste details te praten.

Ze heeft leuke reacties gehad op de kist in haar huiskamer, ze heeft er een doek overheen maar iedereen die bij haar komt wil hem graag zien.

Carla heeft nog even naar een rouwkaart gekeken maar vond de eerste die ze gezien had mooier.

Ik geef alvast wat rouwenveloppen af, dat hadden we met de zussen afgesproken,  zodat ze die alvast kunnen schrijven.

Carla is moe en het valt haar steeds zwaarder om afscheid te moeten nemen van haar vrienden en familie maar ze zegt wel dat als ze mocht kiezen dat ze het dan weer zo zou doen.

Carla heeft nog een keer bezoek gehad van de scan arts en de huisarts belt om te vertellen dat deze nogmaals heeft bevestigd dat de euthanasie door kan gaan, hij spreekt af dat hij op die dag ‘s middags  komt om een infuusnaald te plaatsen en dat hij aan het eind van zijn dienst terug komt om het middel toe te dienen.

Carla en ik praten over de dag dat Carla gaat sterven, de laatste verzorging wat er dan allemaal gedaan moet worden, haar zus komt op die dag Carla ‘s morgens helpen, in plaats van de thuiszorg.

Ze maken er een meiden ochtend van.  Lekker tutten samen. Ook is er champagne; Carla is die dag ook jarig en wil dat vieren.

Later die dag komen haar ouders en Petra op haar verjaardag en zij zullen ook bij haar overlijden  zijn.

Ook hebben we ineens een heel diep maar leuk gesprek over privé dingen die we hebben meegemaakt. Waarbij we ook weer veel lachen.

Carla heeft nog een heel leuk idee voor een muziek nummer dat ze graag tijdens de dienst wil laten horen, ik hoop dat ik daar later wat meer over mag schrijven.

Het wordt tijd dat ik weer naar huis ga en we spreken af dat ik begin volgende week nog even afscheid kom nemen van Carla.

 Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect.

Euthanasie, De Cirkel rond 6.

Het is woensdagavond en ik ben onderweg naar Carla’s ouders waar we een gesprek hebben.

Ik ben er als eerste maar al snel komen de schoonzus en de zus van Carla binnen, even later komen Carla en Petra ook binnen.

 Er hangt een wat ongemakkelijke sfeer, we drinken koffie en dan neemt Carla het woord. Ze bedankt ons dat we er zijn en wanneer ze zegt dat de reden van onze komst is te praten over haar uitvaart omdat ze wil sterven, breekt ze en moet erg huilen, haar ouders huilen nu ook en steunen haar maar laten haar gelukkig wel uithuilen. Ik merk dat nu de spanning er grotendeels af is en het gesprek komt op gang.

Carla heeft een laatste wensenboekje van ons en gaat dat punt voor punt door en geeft aan wat haar wensen zijn. Ze bespreekt deze met haar  familie  en die gaan hiermee akkoord. Er zijn ook punten die Carla aan haar familie wil overlaten zodat die ook hun gevoel kwijt kunnen tijdens de uitvaart.

Carla wil graag twee muzieknummers die voor haar belangrijk zijn en Carla’s vader heeft ook een muziekstuk dat hij graag wil horen. Carla,s moeder wil graag dat belangstellenden nog afscheid kunnen nemen in het crematorium  voor de dienst en dat er koffie wordt gedronken in het crematorium, terwijl Carla en Petra dat liever ergens anders willen. Nu gaan we het allebei doen, een mooie compromis. En zo wordt eigenlijk de hele uitvaart stukje bij beetje doorgenomen en vorm gegeven; rustig en in een goede sfeer en iedereen krijgt ook z’n plekje in het geheel.

We hebben het ook nog even over hoe de rouwbrief gaat worden.

Ook wordt er nog gesproken over hoe het straks zal gaan, op de dag van de euthanasie. Carla’ s ouders willen er zeker bij zijn en ook Carla’s zussen en schoonzus. Het is een moeilijk onderwerp (af en toe vloeit er een traan)maar het gesprek verloopt goed. Ik merk dat iedereen het met elkaar eens is en ook wel wat opgelucht, maar vooral belangrijk vind ik dat de wensen van Carla worden uitgevoerd. Rond negen uur besluiten we het hierbij te laten. Carla en haar ouders zijn erg moe en het meeste is besproken. Ik vindt het erg knap hoe iedereen op zijn eigen manier met deze situatie omgaat en alles wil doen om rust te creëren voor Carla.

Het is raar, maar wanneer ik naar huis fiets zijn de straten leeg en stil (Nederland voetbalt deze avond) wat mij een heel raar gevoel geeft en ik realiseer mij dat het straks voor deze familie ook stil wordt en er een grote leegte gaat ontstaan.

 Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect.

Euthanasie, De Cirkel rond. 6

Carla belde mij vanmiddag nog met een vraagje, dat werd een gesprek waarbij we ook weer over van alles praten. Ze wilde toch wel graag dat de kist eerdaags beschilderd gaat worden, de datum komt toch wel dichtbij. Ik beloof haar dat ik dat met Betty Reijs ga bespreken.

Ze wil ook wat dingen mee in haar kist zoals de foto met haar lievelings poes, en nog wat andere persoonlijke dingen.

Volgende week heb ik weer een gesprek met Carla, haar ouders, Petra en haar andere zus, dan worden haar wensen nog een keertje doorgesproken en echt vastgelegd om misverstanden te voorkomen.

In de week daarna ga ik nog een keer bij Carla langs om haar rouwbrief door te nemen die ze eigenlijk al uitgezocht heeft.

Ook wil ze een brief schrijven ter afscheid aan haar dierbaren die gaat Petra waarschijnlijk voorlezen.

Volgende keer schrijf ik weer wat meer over Carla.

Euthanasie, De Cirkel rond. 5

 Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect.

Euthanasie, De Cirkel rond. 5

Petra belt nog een keertje tussendoor met wat vragen en Carla belt met de vraag of ik bij haar ouders langs wil gaan die ook nog wat vragen hebben. Ik krijg hun telefoon nummer en bel ze op om en afspraak te maken. Met toch wel wat lood in de schoenen ga ik naar ze toe.

Ik kom terecht bij twee lieve oude mensjes die met een kopje thee voorzichtig het gesprek beginnen.

Ze komen over alsof ze vrede hebben met de beslissing van hun dochter. Ze respecteren het in ieder geval wel.

Ze vertelen ook hoe Carla het hun voorzichtig heeft verteld en vertellen ook veel over het leven van Carla en hoe graag ze zelfstandig wilde zijn ook dat Carla liever had gewacht tot hun er niet meer waren maar echt niet meer kon.

Nu begrijp ik zelf ook meer waarom Carla tot deze beslissing is gekomen. Het blijft echter vreselijk om je kind te overleven lijkt mij.

Vader geeft nog een brief aan mij met een tekst die hij tijdens de afscheiddienst wil voorlezen maar zegt nu al te weten dat hij dat dan niet kan. Dat begrijp ik volkomen hoewel ik zeker op de dag zelf nog met hem ga overleggen of hij dat echt niet zelf wil doen, als hij dat echt niet kan doe ik het.

Een paar dagen later heb ik nog een gesprek met Carla gehad. De scan arts is geweest en nu kan het dan eindelijk, zegt Carla.

Voor haar beestjes heeft ze een goed adresje gevonden, dit geeft haar rust en ik merk dat ze dingen meer los kan laten. Desondanks dat ze vreselijk veel van haar beestjes houdt is ze ook opgelucht dat ze deze zorg niet meer heeft.

We bespreken nog wat dingen over haar uitvaart en ze wil graag een foto van zichzelf met haar lievelings poes naast de kist.

Er hangt een vredige sfeer in haar huis, Carla doet ook minder haar best om haar vermoeidheid te verbergen en hoewel Carla soms ook wel wat moet huilen en ik soms ook met een brok in mijn keel zit is het nog steeds geen deprimerend gesprek.

Carla geeft aan dat ze nu wel op is maar toch heel veel gelukkige momenten gekend heeft in haar leven en veel lieve mensen om zich heen heeft waar ze heel dankbaar voor is maar waar ze nu afscheid van moet nemen.

Euthanasie, De Cirkel rond.4

 Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect.

Weer een week later had ik een afspraak met Carla en nu ook met haar zus Petra erbij.

Het was een fijn gesprek waarbij ik ook wat vragen van haar zus kon beantwoorden en zij vindt het fijn om te weten met wie ze straks te maken krijgt, dat stelde haar gerust.

Petra en ik  geven aan dat Carla niet alles zelf hoeft te doen en dat er mensen zijn die haar graag willen helpen. Petra vindt het belangrijk dat alles gaat zoals Carla wil en dat Carla rust krijgt.

Zij vindt het natuurlijk wel erg moeilijk, maar heeft het graag voor haar zus over.

Wij bespreken nog wat praktische zaken, bijvoorbeeld over hoe het straks zal gaan wanneer Carla overleden is. Carla geeft aan dat ze gecremeerd wil worden in Beuningen, Rijk van Nijmegen, het liefst thuis wil blijven tot aan de dag van de crematie, geen bloemen “dat is zonde van de kist en als de mensen toch wat willen doen dan een gift aan een goed doel iets voor dieren” en het mag wel een beetje vrolijk worden.

Carla is ook al bezig om dingetjes voor iedereen te reserveren voor als ze er niet meer is, dingetjes die geen geldwaarde maar een gevoelswaarde hebben;  foto voor die, vaasje voor iemand anders, ook is er een vriendin die graag een klein beetje as wil hebben om mee te nemen naar Thailand zodat ze daar een afscheidsritueel kan houden. ( ik heb wel gezegd dat ze dat goed moet bespreken en dat Petra daar straks toestemming voor moet geven wanneer de as opgehaald kan worden).

Carla wil het liefst de kist al van te voren in huis hebben zodat ze er zelf ook nog wat aan heeft.

 We spreken af dat ik ze even met rust ga laten en dat ze zelf weer contact opneemt wanneer ze vragen heeft.

 Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect.

Euthanasie, De Cirkel rond.3

Weer een week later had ik een afspraak met Carla en nu ook met haar zus Petra erbij.

Het was een fijn gesprek waarbij ik ook wat vragen van haar zus kon beantwoorden en zij vindt het fijn om te weten met wie ze straks te maken krijgt, dat stelde haar gerust.

Petra en ik  geven aan dat Carla niet alles zelf hoeft te doen en dat er mensen zijn die haar graag willen helpen. Petra vindt het belangrijk dat alles gaat zoals Carla wil en dat Carla rust krijgt.

Zij vindt het natuurlijk wel erg moeilijk, maar heeft het graag voor haar zus over.

Wij bespreken nog wat praktische zaken, bijvoorbeeld over hoe het straks zal gaan wanneer Carla overleden is. Carla geeft aan dat ze gecremeerd wil worden in Beuningen, Rijk van Nijmegen, het liefst thuis wil blijven tot aan de dag van de crematie, geen bloemen “dat is zonde van de kist en als de mensen toch wat willen doen dan een gift aan een goed doel iets voor dieren” en het mag wel een beetje vrolijk worden.

Carla is ook al bezig om dingetjes voor iedereen te reserveren voor als ze er niet meer is, dingetjes die geen geldwaarde maar een gevoelswaarde hebben;  foto voor die, vaasje voor iemand anders, ook is er een vriendin die graag een klein beetje as wil hebben om mee te nemen naar Thailand zodat ze daar een afscheidsritueel kan houden. ( ik heb wel gezegd dat ze dat goed moet bespreken en dat Petra daar straks toestemming voor moet geven wanneer de as opgehaald kan worden).

Carla wil het liefst de kist al van te voren in huis hebben zodat ze er zelf ook nog wat aan heeft.

 We spreken af dat ik ze even met rust ga laten en dat ze zelf weer contact opneemt wanneer ze vragen heeft.

 Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect.

Euthanasie, De Cirkel rond. 2

Een week later hadden wij weer contact.

Ze wilde dat wij haar uitvaart gingen verzorgen, wat ik altijd weer een hele eer vind om te mogen doen.

De psychiater was ondertussen ook geweest en het wachten was nu nog op de scan arts.

Carla heeft wel regelmatig contact met de huisarts waar ze erg te spreken over is.

Ze heeft ook een datum bedacht wanneer de euthanasie kan plaatsvinden, ergens begin juli op haar verjaardag, voor haar is dan “de cirkel rond”.

We hebben in dit gesprek ook veel praktische zaken besproken zoals: wie straks het beste de uitvaart op zich neemt (haar zus), of ze een begrafenis of crematie wil en waar, thuis opbaren enz.

We hebben het wensen boekje ingevuld zodat de uitvaart vorm begint te krijgen.

Er zijn dingen die Carla niet zo belangrijk vindt opengelaten, zodat haar familie straks ook hun plekje in het afscheid kunnen vinden.

Ik merkte wel dat het Carla steeds meer moeite kost om haar vermoeidheid te verbergen.

Carla vond het fijn wanneer haar zus er behoefte aan heeft  ze ook met mij kennis kan maken. Ik spreek met Carla af dat ik dan nog een keer bij haar op bezoek ga.

morgen meer

Euthanasie, De Cirkel rond.1

 Ik schrijf dit met toestemming van de betrokkenen. Uit privacy overwegingen heb ik de namen veranderd.

Deze blog gaat over een voorregeling waar ik mee bezig ben. Deze gesprekken zijn speciaal voor mij en daarom wil ik ze graag met u delen. Ook omdat Carla mij toelaat in het laatste stuk van haar leven. Meestal kom ik als iemand al overleden is of heb ik 1 a 2 gesprekken als voorregeling.

Ik vind het bijzonder om te zien hoe onze band groeit, er vertrouwen is en respect.

Euthanasie, De Cirkel rond.

Een paar weken geleden werd ik gebeld door een mevrouw die informatie wilde over een uitvaart.

Zij had ons adres gevonden op de site van Betty Reijs (Kist in Beeld).

Carla was bezig met euthanasie, had interesse in een beschilderde kist en wilde weten wat er allemaal moet gebeuren om een uitvaart netjes te regelen

Ik heb met haar een afspraak gemaakt om kennis te maken en het een en ander door te spreken.

Carla is een alleenstaande vrouw van 47 die lijdt aan een ongeneselijke spierziekte waarbij haar krachten snel afnemen. Dit gaat gepaard met wonden die slecht of niet genezen en vergroeiingen van haar gewrichten.

Ze had in het ziekenhuis te horen gekregen dat de dokters niets meer voor haar konden doen.

Carla leeft zelfstandig in haar eigen, leuke flat en het vooruitzicht dat ze dat straks niet meer kan is voor haar niet te verteren.

Ook heeft Carla huisdieren waar zij steeds moeilijker voor kan zorgen, ze is bezig om daar een goed tehuis voor te zoeken. Afscheid te moeten nemen van haar beestjes valt haar zwaar.

Carla wil niet afhankelijk zijn van anderen en voor die tijd aanbreekt stoppen met haar leven.

We hadden een prettig gesprek waarbij Carla veel vertelde over zichzelf, de situatie waarin ze zat en haar angst om niet meer zelfstandig te kunnen functioneren. Ze heeft dit met de huisarts besproken die het met haar eens is en wacht nu nog op een gesprek met een scan arts en een psychiater, om te kijken of euthanasie mogelijk is. Ze had ook een gesprek gehad met Betty Reijs over hoe ze haar kist wilde hebben.

Het lijkt vreemd maar Carla is niet depressief, integendeel, ze heeft moeite met het loslaten van sommige dingen vooral haar dieren, maar zegt zelf veel gelukkige momenten gehad te hebben in haar leven en dat het nu wel goed is zo, ze doet ook erg haar best om opgewekt en energiek over te komen. Dat maakt het gesprek soms ook wel wat onwezenlijk alsof het niet over haar gaat.

Ook wil Carla alles voor iedereen regelen en alles opruimen zodat haar nabestaanden dat niet hoeven te doen. Ze heeft duidelijk veel moeite met het loslaten van dingen en dat vermoeit haar ook.

Ik geef haar een wensen formulier en spreek met haar af om op een later tijdstip nog eens terug te komen om het een en ander te bespreken. Zo kan ze ook nadenken of ze wel wil dat wij haar uitvaart gaan verzorgen.

wordt morgen vervolgd

waarom je uitvaartwensen bespreken?

Waarom zou je nu al je uitvaartwensen bespreken?

Je gaat voorlopig toch niet dood?

Dat is wat ik vaak hoor van mensen.

Ze hoeven nog niets te regelen, ze zijn nog jong, of hebben nog geen plannen om dood te gaan.

Dat kan gedeeltelijk wel kloppen. Ik denk dat de meeste mensen geen plannen hebben om dood te gaan, maar dat hebben we (vaak)niet in de hand.

Meestal komt een overlijden onverwachts, zelfs wanneer men terminaal ziek is komt het overlijden vaak nog onverwachts.

Ik was verbaasd hoeveel jonge mensen er overlijden om wat voor reden dan ook.

Uiteraard is het niet de bedoeling dat je daar iedere dag mee bezig bent, dat zou ook niet goed zijn.

Het is niet voor te stellen wat er met je gebeurd wanneer een dierbare overlijdt.

Vaak wordt men dan geconfronteerd met verdriet, boosheid, en een versuft- onwezenlijk gevoel.

Dan gebeurt er ook ineens heel veel, er moet van alles geregeld worden en in een hele korte tijd moeten er belangrijke beslissingen genomen worden.

Wordt iemand begraven of gecremeerd, wel of geen kerkelijke uitvaart, welke kist of wikkeldoek, welke kaart en wat moet er op komen te staan, wordt de overledene opgebaard en waar? Allemaal vragen die wachten op een antwoord.

 Ik maak het mee dat nabestaanden eigenlijk niet eens weten of hun dierbare begraven of gecremeerd wilde worden. Dan komt er veel op je af als nabestaande!

Daarom is het handig, wanneer je een uurtje de tijd neemt, om wat voor jou het belangrijkste is rondom je uitvaart op papier te zetten en het met je partner of familie te bespreken.

Zoals:

Wil je begraven of gecremeerd worden?

Wie regelt de uitvaart (wanneer je bv niet samen woont je partner of familie)?

Wil je een kist of een baar met wikkeldoek?

Welke muziek wil je tijdens de uitvaart?

Wil je opgebaard worden en welke kleding wil je aan?

Waar wil je begraven of gecremeerd worden?

Wie mogen afscheid komen nemen?

Ook niet onbelangrijk: ben je verzekerd of heb je gespaard?

Tip:

Kijk eens op het internet bij verschillende uitvaart verzorgers wat hun tarieven zijn en wie of wat jou aanspreekt in hun werkwijze. Wellicht doe je er nog ideeën op over hoe jij jouw uitvaart ziet.
Bijvoorbeeld op http://www.johnmeijer.net/

Ook is het handig wanneer je een vast plek maakt waar je een eventueel donorcodicil, je uitvaart wensen, de verzekeringspapieren bewaart. Het is voor je nabestaanden prettig als er ook een lijstje met je wachtwoorden van je pc, Twitter Facebook enz. bij ligt. Deze plek moet bekend zijn bij familie cq. degene die de uitvaart regelt.

een opbaar plank